Kalçanıza güç ve hareketlilik kazandırmak için düzenli egzersiz yapmak ve günlük aktivitelere kademeli olarak dönmek, kalça protezi sonrası tam iyileşmeniz için önemlidir. Erken iyileşmeniz sırasında günde 2 veya 3 kez 20 ila 30 dakika egzersiz yapmanızı önermekteyiz.
Bu kılavuz, fizyoterapistiniz ve ortopedikcerrahınız tarafından önerilenegzersiz ve aktivite programınızı daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. Güvenli bir şekilde iyileşmenizi sağlamak için, gösterilen egzersizlerden herhangi birini gerçekleştirmeden önce terapistiniz veya cerrahınızla egzersizin doğruluğunu teyit ediniz.
Ameliyat Sonrası Erken Egzersizler
Aşağıdaki egzersizler, kan pıhtılarını önlemek için önemli olan bacaklarınızdaki ve ayaklarınızdaki dolaşımı artırmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca kaslarınızı güçlendirmeye ve kalça hareketini iyileştirmeye yardımcı olurlar.
Egzersizlere mümkün olan en kısa sürede başlayın. İlk başta kendinizi rahatsız hissedebilirsiniz, ancak bu egzersizler iyileşmenizi hızlandıracak ve aslında ameliyat sonrası ağrınızı azaltacaktır.
Ayak Bileği Pompaları
Ayağınızı yavaşça yukarı ve aşağı doğru itin. Bu egzersizi her 5 veya 10 dakikada bir olmak üzere birkaç kez tekrarlayın.
Bu egzersize ameliyattan hemen sonra başlayın ve tamamen iyileşene kadar devam edin.
Ayak Bileği Çevirmeleri
Ayak bileğinizi diğer ayağınıza doğru içe doğru ve ardından diğer ayağınızdan dışa doğru hareket ettirin.
Her yönde 5 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapın.
Yatak Destekli Diz Bükmeleri
Ayağınızı kalçanıza doğru kaydırın, dizinizi bükün ve topuğunuzu yatakta tutun. Dizinizin içe doğru yuvarlanmasına izin vermeyin. Dizinizi 5 ila 10 saniye boyunca maksimum bükülü konumda tutun ve ardından düzeltin.
10 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapın.
Kalça Kasma Egzersizleri
Kalça kaslarınızı sıkın ve 5'e kadar sayarak tutun.
10 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapın.
AçmaEgzersizi
Bacağınızı mümkün olduğu kadar yana doğru kaydırın ve sonra geriye doğru kaydırın.
10 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapı
Uyluk (Kuadriseps) Egzersizleri
Uyluk kasınızı sıkın. Dizinizi düzeltmeye çalışın. 5 ila 10 saniye basılı tutun.
Bu egzersizi 10 dakikalık bir süre boyunca 10 kez tekrarlayın, bir dakika dinlenin ve tekrarlayın.
Uyluğunuz yorgun hissedene kadar devam edin.
Düz Bacak Kaldırma
Diziniz yatakta tamamen düz olacak şekilde uyluk kasınızı sıkın. Bacağınızı birkaç santim kaldırın. 5 ila 10 saniye basılı tutun. Yavaşça alçaltın.
Uyluğunuz yorgun hissedene kadar tekrarlayın.
Ayakta Egzersizler
Ameliyattan kısa bir süre sonra yataktan kalkacak ve ayakta durabileceksiniz. İlk başta yardıma ihtiyacınız olacak, ancak gücünüzü geri kazandıkça bağımsız olarak ayakta durabileceksiniz. Bu ayakta durma egzersizlerini yaparken, yatağınıza veya duvara bağlı bir bar gibi sert bir yüzeye tutunduğunuzdan emin olun.
Ayakta Diz Kaldırma
Ameliyatlı bacağınızı göğsünüze doğru kaldırın. Dizinizi belinizden daha yükseğe kaldırmayın. 2 veya 3’e kadar sayın ve bacağınızı yere koyun.
10 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapın.
Ayakta Kalça Açma
Kalçanızın, dizinizin ve ayağınızın dümdüz ileri baktığından emin olun. Vücudunuzu düz tutun. Diziniz düzken bacağınızı yana doğru kaldırın. Ayağınız yere geri gelecek şekilde bacağınızı yavaşça indirin.
10 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapın.
Ayakta Geriye Kalça Uzatmaları
Ameliyatlı bacağınızı yavaşça geriye doğru kaldırın. Sırtınızı düz tutmaya çalışın. 2 veya 3 sayı için basılı tutun. Ayağınızı zemine geri getirin.
10 kez tekrarlayın.
Günde 3 veya 4 seans yapın.
Erken Etkinlik
Ameliyattan kısa bir süre sonra hastane odanızda kısa mesafeler yürümeye ve hafif günlük aktiviteler gerçekleştirmeye başlayacaksınız. Bu erken aktivite, iyileşmenize yardımcı olur ve kalçanızın gücünü ve hareketini yeniden kazanmasına yardımcı olur.
Yürüme
Doğru yürüyüş, kalçanızın iyileşmesine yardımcı olmanın en iyi yoludur. İlk başta, bir yürüteç veya koltuk değneği ile yürüyeceksiniz. Cerrahınız veya terapistiniz, bacağınıza ne kadar ağırlık vermeniz gerektiğini size söyleyecektir.
Ağırlığınız yürüteç veya koltuk değneği üzerinde dengeli bir şekilde dengelenmiş halde rahatça ayakta durun ve dik durun. Yürüteç veya koltuk değneklerinizi kısa bir mesafe ilerletin; daha sonra, diziniz düz olacak şekilde ameliyatlı bacağınız ile öne doğru uzanın, ayağınızın topuğu önce yere değsin. Siz ilerlerken diziniz ve ayak bileğiniz bükülecek ve tüm ayağınız yere eşit şekilde basacaktır. Adımı tamamladığınızda, ayak parmağınız yerden kalkacak ve bir sonraki adımınız için ileriye uzanabilmeniz için diziniz ve kalçanız bükülecek. Unutmayın, önce topuğunuza dokunun, ardından ayağınızı düzleştirin, ardından ayak parmaklarınızı yerden kaldırın.
Mümkün olduğu kadar ritmik ve pürüzsüz bir şekilde yürüyün, acele etmeyin. Eşit bir araylayürümek için adımınızın uzunluğunu ve hızınızı gerektiği gibi ayarlayın. Kas gücünüz ve dayanıklılığınız arttıkça, yürüyüşe daha fazla zaman ayırabilirsiniz. Yavaş yavaş bacağınıza daha fazla ağırlık vereceksiniz. Ameliyatlı kalçanızın diğer tarafındakielinizle bir baston kullanabilir ve sonunda yardımsız yürüyebilirsiniz.
10 dakikadan fazla yürüyüp ayakta durabildiğinizde ve bacağınız, yürüteç veya koltuk değneğiniz üzerinde herhangi bir ağırlık taşımayacak kadar güçlü olduğunda, tek bir koltuk değneği veya baston kullanmaya başlayabilirsiniz. Koltuk değneği veya bastonuameliyatlı kalçanızın karşı tarafındaki elinizde tutun.
Merdiven Çıkma ve İnme
Merdiven inip çıkma, hem güç hem de esneklik gerektirir. İlk başta, destek için bir tırabzana ihtiyacınız olacak ve her seferinde sadece bir adım atabileceksiniz. Her zaman sağlam bacağınızla merdivenleri çıkın ve ameliyatlı bacağınızla merdivenlerden aşağı inin. Unutmayın, "iyiyle yukarı" ve "kötüyle aşağı". Gücünüzün ve hareketliliğinizin çoğunu yeniden kazanana kadar birinin size yardım etmesini isteyebilirsiniz.
Merdiven çıkma, mükemmel bir güçlendirme ve dayanıklılık aktivitesidir. Standart yükseklikten daha yükseğe tırmanmaya çalışmayın ve denge için her zaman bir tırabzan kullanın. Güçlendikçe ve daha hareketli hale geldikçe, merdivenleri ardışık ayakla tırmanmaya başlayabilirsiniz.
Gelişmiş Egzersizler ve Aktiviteler
Ameliyat öncesi kalça sorunlarınızdan kaynaklanan ağrı ve ameliyat sonrası ağrı ve şişlikler kalça kaslarınızı zayıflatmıştır. Tam bir iyileşme aylar alacaktır. Aşağıdaki egzersizler ve aktiviteler kalça kaslarınızın tamamen iyileşmesine yardımcı olacaktır.
Bu egzersizler günde 4 defa 10 tekrar şeklinde yapılmalıdır.Elastik bandın bir ucunu ameliyatlı bacağınızın ayak bileği etrafına yerleştirin ve diğer ucunu kilitli bir kapı veya ağır mobilya gibi sabit bir nesneye takın. Denge için bir sandalyeye veya çubuğa tutunun.
Elastik Bant Egzersizleri
Dirençli Kalça Bükme
Ayaklarınız biraz ayrı olacak şekilde ayakta durun. Ameliyatlı bacağınızı dizinizi düz tutarak öne g etirin. Bacağınızın önceki konumuna dönmesine izin verin.
Dirençli Kalça Yana Açma
Bandıntakılı olduğu kapıya yan durun ve ameliyatlı bacağınızı yana doğru açın. Bacağınızın önceki konumuna dönmesine izin verin.
Dirençli Kalça Geriye Germe
Bandınbağlı olduğu kapıya dönün ve bacağınızı düz bir şekilde geriye doğru çekin. Bacağınızın önceki konumuna dönmesine izin verin.
Pedal Çevirme Egzersizleri
Egzersiz, kas gücünü ve kalça hareketliliğini yeniden kazanmanıza yardımcı olacak mükemmel bir aktivitedir.
İlk başta koltuk yüksekliğini, diziniz neredeyse düz olacak şekilde ayağınızın alt kısmı pedala değecek şekilde ayarlayın. İlk başta arkaya doğru pedal çevirin. Geriye doğru ancak rahat bir bisiklet hareketi mümkün olduktan sonra ileri sürün.
Güçlendikçe (yaklaşık 4 ila 6 haftada) egzersiz döngüsündeki gerilimi yavaşça artırın. Günde iki kez 10 ila 15 dakika egzersiz yapın, yavaş yavaş haftada 3 veya 4 kez 20 ila 30 dakikaya çıkın.
Yürüme
Denge becerilerinizi yeniden kazanana kadar bastonla yürüyün. Başlangıçta günde 3 veya 4 kez 5 veya 10 dakika yürüyün. Gücünüz ve dayanıklılığınız arttıkça günde 2 veya 3 kez 20 ila 30 dakika yürüyebilirsiniz. Tamamen iyileştikten sonra, haftada 3 veya 4 kez 20 ila 30 dakikalık düzenli yürüyüşler gücünüzü korumanıza yardımcı olacaktır.
Bu sayfanın hazırlanmasında AAOS-Orthoinfo web sitesinden yararlanılmıştır.